Ngành công nghiệp hóa chất châu Âu đang đối mặt với những biến động mới khi chính sách thuế nhập khẩu của Mỹ làm gián đoạn dòng chảy thương mại toàn cầu, buộc khách hàng trì hoãn đơn hàng và giáng một đòn mạnh vào nhu cầu tiêu thụ trong bối cảnh lĩnh vực này vẫn đang nỗ lực phục hồi sau cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022.
Chi phí sản xuất cao và nhu cầu sụt giảm
Hóa chất là ngành xuất khẩu lớn thứ tư của Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, trong những năm gần đây, lĩnh vực này phải đối mặt với chi phí sản xuất leo thang cùng với nhu cầu suy yếu từ các ngành công nghiệp then chốt như ô tô và máy móc. Nhiều doanh nghiệp trong ngành, trị giá khoảng 655 tỷ euro (tương đương 767 tỷ USD), đã buộc phải đóng cửa nhà máy hoặc cắt giảm nhân sự để thích ứng.
Thuế nhập khẩu từ Mỹ – gánh nặng mới
Mức thuế nhập khẩu tối thiểu 15% mà Mỹ áp dụng với hàng hóa từ EU đang làm gia tăng áp lực. Theo dữ liệu từ LSEG, lợi nhuận quý III/2025 của các doanh nghiệp hóa chất châu Âu được dự báo giảm 5%, sau khi đã giảm tới 22% trong quý trước.
Ông Thomas Schulte-Vorwick, nhà phân tích tại công ty tư vấn Metzler Research, nhận định thuế quan cùng sức ép cạnh tranh gay gắt từ châu Á đang tạo thành một “sự kết hợp độc hại” đối với ngành.
Tác động đến các tập đoàn lớn
Những tập đoàn hàng đầu như BASF, Brenntag hay Lanxess dù có lợi thế nhờ hiện diện tại Mỹ – giúp giảm bớt một phần tác động trực tiếp – nhưng vẫn chịu ảnh hưởng đáng kể từ tâm lý thận trọng của khách hàng. Các đơn hàng bị trì hoãn, buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh hoặc cắt giảm dự báo doanh thu cả năm. BASF, nhà sản xuất hóa chất lớn nhất thế giới, cho biết nhiều khách hàng hiện chỉ đặt hàng trước vài tuần thay vì 3–4 tháng như thông lệ.
Ông Christian Kohlpaintner, Giám đốc điều hành Brenntag, cảnh báo thêm về nguy cơ hóa chất giá rẻ từ Trung Quốc có thể tràn vào thị trường châu Âu nếu các nhà sản xuất tại đây chuyển hướng xuất khẩu để né thuế từ Mỹ.
Áp lực từ thị trường và tỷ giá
Ngoài việc khách hàng cắt giảm tồn kho trong bối cảnh kinh tế bất ổn, ngành hóa chất châu Âu còn đối mặt với thách thức từ sự suy yếu của đồng USD, yếu tố gây bất lợi cho những công ty báo cáo lợi nhuận bằng đồng euro. AkzoNobel (Hà Lan) và Wacker Chemie (Đức) đã phải hạ dự báo lợi nhuận năm 2025, viện dẫn nguyên nhân từ biến động thị trường và tỷ giá.
Ông Christian Faitz, chuyên gia nghiên cứu ngành hóa chất tại Kepler Cheuvreux, thừa nhận lĩnh vực này đang trong giai đoạn chững lại, song vẫn kỳ vọng nhu cầu có thể dần ổn định vào năm 2026.
Ngược lại, ông Arne Rautenberg, Giám đốc bộ phận quản lý danh mục đầu tư cổ phiếu tại Union Investment, đưa ra nhận định bi quan hơn. Ông cho rằng dù châu Âu từng giữ vai trò trung tâm trong sản xuất và xuất khẩu hóa chất, song vị thế này khó có thể duy trì trong tương lai.
Doanh nghiệp nhỏ chịu tác động nặng nề
Tác động của chính sách thuế quan và biến động thị trường càng rõ nét đối với các doanh nghiệp quy mô nhỏ. Ông Arnold Mergell, Giám đốc điều hành công ty hóa chất gia đình Hobum Oleochemicals, cho biết một khách hàng tiềm năng của họ – nhà cung cấp sơn lót gầm xe tại Mỹ – đã rút khỏi thỏa thuận có thể giúp tăng trưởng doanh số, đồng thời bù đắp cho sự suy yếu của ngành ô tô châu Âu. Ông nhận định: “Thị trường hiện không còn sự tin cậy ổn định nào nữa, và đó chính là ‘chất độc’ đối với các dự án cũng như quyết định đầu tư.”
Source:
- https://www.vinachem.com.vn/nd/tin-thi-truong-sp-vnc/thue-quan-my-co-the-can-tro-da-phuc-hoi-cua-nganh-hoa-chat-chau-au.html
- https://vtv.vn/video/nganh-hoa-chat-chau-au-chat-vat-phuc-hoi-vi-thue-quan-108676006.htm
