Làm thế nào để một địa phương có mật độ khu công nghiệp thuộc nhóm cao nhất cả nước vừa duy trì tăng trưởng kinh tế, vừa kiểm soát hiệu quả phát thải khí nhà kính? Kiểm kê khí nhà kính nên được xem là thủ tục hành chính bắt buộc hay là công cụ quản trị nền tảng để tái cấu trúc mô hình sản xuất công nghiệp? Đây là những câu hỏi cốt lõi đang được đặt ra tại Bắc Ninh – “thủ phủ công nghiệp” của vùng Đồng bằng sông Hồng.
Bắc Ninh – trung tâm công nghiệp lớn trước thách thức phát thải
Bắc Ninh là địa phương có hệ thống khu, cụm công nghiệp phát triển mạnh, thu hút hàng nghìn doanh nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt trong các lĩnh vực điện tử, cơ khí, sản xuất linh kiện và công nghiệp hỗ trợ. Quy mô sản xuất lớn đã đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm và tăng thu ngân sách cho địa phương.
Tuy nhiên, đi cùng với tăng trưởng công nghiệp là áp lực ngày càng lớn đối với môi trường, nhất là phát thải khí nhà kính phát sinh từ hoạt động sản xuất, tiêu thụ năng lượng và giao thông. Trong bối cảnh Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, bài toán kiểm soát khí thải nhà kính đặt ra cho Bắc Ninh không chỉ mang tính kỹ thuật, mà còn là vấn đề quản trị phát triển dài hạn.
Kiểm kê khí nhà kính – khâu then chốt trong quản lý phát thải
Nhận thức rõ vai trò của kiểm kê khí nhà kính, Bắc Ninh xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, là cơ sở để đánh giá đúng thực trạng phát thải, từ đó xây dựng lộ trình và giải pháp giảm nhẹ phù hợp. Trên địa bàn tỉnh hiện có 134 cơ sở thuộc danh mục bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở, chủ yếu là các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp quy mô lớn, tiêu thụ nhiều năng lượng.
Việc kiểm kê không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn giúp cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp nhận diện rõ nguồn phát thải chính, mức độ phát thải và tiềm năng giảm phát thải trong từng lĩnh vực, từng dây chuyền sản xuất.
Kết quả thực hiện kiểm kê khí nhà kính đến giữa năm 2025
Đến ngày 30/6/2025, công tác tiếp nhận và thẩm định báo cáo kiểm kê khí nhà kính trên địa bàn tỉnh đã đạt những kết quả bước đầu. Cụ thể, tỉnh Bắc Giang (cũ) đã tiếp nhận và thẩm định 8/10 báo cáo kiểm kê khí nhà kính; tỉnh Bắc Ninh (cũ) đã tiếp nhận 85/124 báo cáo và hoàn thành thẩm định 38 báo cáo.
Những kết quả này cho thấy nỗ lực lớn của địa phương trong việc từng bước đưa hoạt động kiểm kê khí nhà kính đi vào nền nếp, hình thành hệ thống dữ liệu phục vụ công tác quản lý phát thải, thay vì cách tiếp cận manh mún, thiếu cơ sở khoa học như trước đây.
Xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải giai đoạn 2026 – 2030
Trên cơ sở kết quả kiểm kê, trong năm 2025, các cơ sở tiếp tục xây dựng và phê duyệt kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính giai đoạn 2026 – 2030, gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ quản lý ngành, lĩnh vực và cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh theo quy định.
Đây được xem là bước chuyển quan trọng, buộc doanh nghiệp phải nhìn nhận nghiêm túc hơn về trách nhiệm môi trường, đồng thời chủ động nghiên cứu các giải pháp sản xuất ít phát thải, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, từng bước tiệm cận các tiêu chuẩn phát triển bền vững và ESG.
Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong kiểm soát phát thải
Theo bà Trịnh Thị Thu Hoàn, Trưởng phòng Quản lý Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh, với đặc thù là tỉnh công nghiệp lớn, kiểm soát khí thải nhà kính là nhiệm vụ trọng tâm của Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay.
Sở tập trung hướng dẫn các cơ sở thực hiện kiểm kê khí nhà kính đúng quy định, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, kiểm tra và giám sát nhằm nâng cao nhận thức, từng bước giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Cách tiếp cận này thể hiện rõ vai trò “kiến tạo – giám sát” của cơ quan quản lý, thay vì chỉ dừng lại ở xử phạt vi phạm.
Hoàn thiện cơ chế quản lý môi trường khu, cụm công nghiệp
Trong thời gian tới, Bắc Ninh sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý môi trường đối với các khu, cụm công nghiệp; tăng cường kiểm soát phát thải tập trung; thúc đẩy áp dụng các giải pháp công nghệ sạch, công nghệ tiết kiệm năng lượng và quản lý môi trường hiện đại.
Song song với đó là việc khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất, giảm dần phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch, hướng tới mô hình kinh tế carbon thấp.
Huy động sự tham gia của doanh nghiệp và cộng đồng
Kiểm soát khí thải nhà kính không thể chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước. Bắc Ninh xác định cần huy động sự tham gia chủ động của doanh nghiệp và người dân trong các hoạt động giảm phát thải, thu gom, phân loại và xử lý chất thải, bảo vệ môi trường sống.
Sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp không chỉ giúp giảm áp lực môi trường, mà còn nâng cao hình ảnh, năng lực cạnh tranh và khả năng hội nhập của chính doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hướng tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững
Với quyết tâm chính trị rõ ràng cùng các giải pháp đồng bộ, Bắc Ninh đang từng bước khẳng định vai trò của một trung tâm công nghiệp lớn đi đôi với trách nhiệm bảo vệ môi trường. Kiểm soát khí thải nhà kính không còn là yêu cầu mang tính hình thức, mà trở thành một phần không thể tách rời trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Đây chính là nền tảng để Bắc Ninh hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, phù hợp với định hướng phát triển quốc gia và xu thế toàn cầu trong kỷ nguyên mới.
Source: https://nongnghiepmoitruong.vn/bac-ninh-kiem-soat-khi-thai-nha-kinh-d790358.html
Có thể bạn quan tâm: Công ty xử lý khí thải công nghiệp Bắc Ninh, Bắc Giang uy tín
